"ماساژدرمانی"

ماساژ درمانی در کودکان و نوزادان

مغز کودک , نمونه ی کوچک شده ی مغز بزرگسال نیست ! بلکه یک سیستم عصبی در حال رشد است که از تحریکات مداوم محیطی تغذیه میشود . 

اگر پیشرفت سیستم عصبی در مراحل مختلف بارداری , نوزادی و کودکی دچار نقص شود , می تواند اختلالات تکاملی متعددی را ایجاد کند . 

برخی از این اختلالات , به طور کامل برطرف می شوند , ولی برخی دیگر مزمن هستند و دریافت مداخلات به هنگام , برای کاهش علائم ضروری است .

برخی از اختلالات کودکان که ماساژ درمانی در بهبود آنها موثر است :

1 ) بیش فعالی و نقص توجه و تمرکز

2 ) اوتیسم

3 ) اختلالات یکپارچگی حسی

4 ) اختلالات ارتباطی 

5 ) اختلالات یادگیری 

6 ) اختلالات رفتاری 

7 ) اختلالات اضطرابی 

8 ) فلج مغزی 

9 ) اختلالات خواب 

10) اختلالات تغذیه 

11 ) اختلالات گوارشی 

12 ) سندرم داون 

علاوه بر آن , ماساژ درمانی در بهبود مشکلات نوزادان نارس بسیار حائز اهمیت است .

تنفس : نوزادان نارس به دلیل نابالغ بودن سیستم عصبی تنفسی , مشکلاتی مانند آپنه ( مکث تنفسی ) دارند . ماساژ درمانی به تنظیم ریتم تنفسی و تکامل ریه ها کمک زیادی می کند .

قلب : یکی از شایع ترین مشکلات قلبی نوزادان نارس , آرتروسکوپی پروتئینی و فشار خون پایین است . ماساژ درمانی در تنظیم فشار خون موثر است .

رفلکس ها : رفلکس های نوزادی , گروهی از پاسخ های خود به خودی عصبی – عضلانی ساده ای هستند , که در حین تولد با نوزادان طبیعی همراه اند . اما در نوزادان نارس یا وجود ندارند و یا ضعیف هستند . یکی از مهم ترین رفلکس های نوزادی , مکیدن و بلعیدن است . که ماساژ درمانی به تسهیل و تقویت آنها کمک می کند .

تغذیه : ماساژ درمانی در جذب چربی , پروتئین , مواد قندی و دیگر مواد غذایی در نوزادان نارس تاثیرگذار است.

وزن : به دلیل جذب پایین مواد غذایی , لاغری و وزن پایین در نوزادان نارس شایع است . به این دلیل که ماساژ درمانی به جذب مواد غذایی و گردش خون کمک می کند , تغذیه بافت ها و سلول های بدن بهبود می یابد و وزن گیری نوزاد تسهیل می شود .

گوارش : به دلیل عدم تکمیل سیسیتم گوارشی در نوزادان نارس , فرایند هضم , جذب و دفع مواد غذایی با مشکل رو به رو است . ماساژ درمانی به کاهش و رفع دل درد ( کولیک ) , اسهال و یبوست کمک شایانی می کند . 

قد : بعد از آنکه ماساژ درمانی بر سیستم گردش خون , تغذیه بافت ها و جذب مواد غذایی تاثیر بگذارد , سرعت رشد و تراکم استخوانی در نوزاد نیز افزایش می یابد .

دما : یکی دیگر از مشکلات نوزادان نارس , حفظ دمای طبیعی بدن است . به دلیل اینکه چربی ذخیره شده در بافت ها کم است , بدن به سرعت دمای خود را از دست می دهد . ماساژ درمانی با افزایش گردش خون و چربی سازی بدن , به پایداری دمای بدن نوزاد کمک می کند .

خون : کم خونی و زردی از مشکلات شایع خونی در نوزادان نارس است . کمبود گلبول های قرمز و افزایش بیش از حد بیلی روبین در خون , از علل مشکلات خونی هستند . تحقیقات حاکی از آن است که ماساژ درمانی در تنظیم عوامل خونی موثر است . 

متابولیسم : نوزادان نارس اغلب در متابولیسم و سوخت وساز بدنشان دچار مشکل هستند . در برخی از آنها میزان قند خون به صورت غیر طبیعی کاهش می یابد . ماساژ درمانی با بهبود تغذیه ای کودک , ذخایر گلوکزی نوزاد را افزایش می دهد .

ایمنی : دریک نوزاد نارس , سیستم ایمنی هنوز به طور کامل توسعه نیافته است و این می تواند خطر ابتلا به بیماری ها و عفونت ها را افزایش دهد . ماساژ درمانی با بهبود سیستم گردش خون و تغذیه , سیستم دفاعی بدن نوزاد را نیز تقویت می کند .

ماساژ درمانی از انواع طب مکمل است و نباید جایگزین مراقبت های پزشکی , دارو درمانی و ... شود .

بنابر آیین نامه مصوب وزارت بهداشت , تنها متخصصین گروه پزشکی و توانبخشی که شماره نظام پزشکی خود را دریافت کرده اند , مجاز به استفاده از تکنیک های ماساژ درمانی هستند . و کارشناسان تربیت بدنی و حرکات اطلاحی , مربیان آموزشی و روانشناسان , حتی با گذراندن دوره های مربیگری ماساژ , مجاز به ماساژ درمانی نیستند .

"ماساژ سلامت"

ماساژ سلامت در نوزاد و کودک                                                               

ماساژ سلامت نوزاد و کودک موضوع جدیدی نیست و تاریخچه ی کاملی دارد.

امروز ما می دانیم که ماساژ برای سلامت همه ی نوزادان و کودکان بسیار حائز اهمیت است .

بیش از 100 مطالعه و تحقیق , طیف گسترده ای از مزایای ماساژ برای بهبود مشکلات شایع در دوران کودکی را تایید کرده است .

تحریکات محیطی در سن نوزادی و کودکی , می تواند بر رشد سیستم عصبی و مغزی کودک بسیار موثر باشد. از جمله تحریکات لمسی یا همان ماساژ است .

چرا باید ماساژ دهیم؟

یکی از ویژگی های سیستم عصبی مغز، پلاسیستی یا  انعطاف پذیری است که به ظرفیت سیستم عصبی مرکزی برای اصلاح ساختار و عملکرد آن اشاره دارد . این ظرفیت در دوران نوزادی و کودکی بسیار بالا بوده و بهترین زمان برای شکل دهی و ارتقاء رشد سیستم عصبی است .

از چه سنی می توانیم ماساژ دهیم؟

از اولین روز تولد ! بله , هیچ ممنوعیتی برای اینکه نوزادان از اولین روز تولد خود، از ماساژ بهره مند شوند، وجود ندارد؛ اما برخی نوزادان باید ماساژ را با نظارت یا مشورت کاردرمانگر دریافت کنند:

_ نوزادان نارس 

_نوزادان بستری در (ان.آی.سی.یو)

_نوزادان با مشکلات خاص پزشکی

ماساژ کودک در دو زمینه پیشگیری و درمان بر سلامت توانایی های جسمی و ذهنی موثر است .

برای فواید کلی ماساژ می توان به موارد زیر اشاره کرد :

_ تنظیم ترشح هورمون های مختلف بدن 

_ بهبود سیستم دفاعی بدن و افزایش مقاومت در برابر بیماری ها

_بهبود گردش جریان خون و جریان لنفاوی 

_بهبود تغذیه ی بافت های بدن 

_ تسریع پاک سازی بافت ها از مواد سمی 

_ کاهش درد

اما ماساژ نوزاد و کودک، فوائد حائز اهمیت دیگری نیز دارد :

1 ) آرام سازی و کاهش اظطراب : مطالعات بسیاری وجود دارد که نشان می دهد لمس انسان باعث کاهش استرس و فشار خون در کودکان و بزرگسالان می شود .در یک مطالعه , بهبود عملکرد سیستم عصبی در نوزادانی که هر هفته ماساژ داده شده بودند , به اثبات رسید . و محققان نتیجه گرفتند که ماساژ , به طور قابل توجهی استرس را کاهش می دهد و به همین دلیل بلوغ سیستم عصبی نابالغ , روند بهتری را طی می کند . این امر برای نوزادان نارس , نجات دهنده ی زندگی است .

2 ) وزن گیری : بر اساس تحقیقات انجام شده , نوزادان نارسی که ماساژ دریافت کرده اند , نسبت به نوزادانی که ماساژ دریافت نکرده اند , 47 % وزن بیشتری کسب کرده اند . طبق تحقیقات اخیر , ماساژ کودک سبب افزایش تراکم استخوانی نیز میشود .

3 ) کاهش زردی : مطالعات اخیر حاکی از آن است که ماساژ نوزاد , میزان بیلی روبین ( ترکیب موجود در خون که باعث زردی می شود ) را کاهش می دهد .

4 ) کاهش دل درد (کولیک) : تا به حال به این نکته دقت کرده اید که صندلی های نوزاد , اکثرا از ویژگی ارتعاشی ( ویبره ) برخوردارند ؟ 

به دلیل اینکه این تحریکات به کاهش کولیک کمک می کند . اما تحقیقات نشان میدهد که استفاده از این صندلی ها برای طولانی مدت , برای رشد کودک نامناسب است .

اما خبر خوب اینکه آرام سازی کودک از طریق ماساژ حتی در طولانی مدت , نه تنها به رشد کودک آسیبی نمی زند , بلکه به پیشرفت هرچه بهتر آن نیز کمک می کند.

5 ) افزایش کیفیت خواب : ماساژ کودک میزان کورتیزول و هورمون استرس را کاهش می دهد و تولید ملاتونین را تحریک می کند . از آنجا که کار اصلی ملاتونین تنظیم چرخه خواب است , ماساژ کمک میکند تا بچه ها سریع تر و طولانی تر بخوابند و در نهایت خوش اخلاق تر و شاداب تر باشند .

6 ) تقویت پیوند عاطفی بین کودک با پدر و مادر : مطالعات نشان میدهد که پیوند بین مادر و کودک از طریق تماس چشمی و تماس پوستی تقویت می شود . این مسئله به مادرانی که افسردگی بعد از زایمان داشته و در پیوند با نوزاد خود مشکل دارند , بسیار کمک کننده است . 

ماساژ همچنین تمرین مناسبی برای برقراری ارتباط بین پدر و کودک در نظر گرفته میشود .

7 ) تسکین سیستم گوارشی : ازآنجا که نوزادان یک اسفنگتر نابالغ در مری دارند , نمی توانند به تنهایی آروغ بزنند , این باعث میشود که گاز در سیستم گوارش آنها باقی بماند و ناراحتی و کلافگی در کودک ایجاد کند . ماساژ کودک به تنظیم سیستم گوارش در عملکرد های هضم , جذب و دفع مواد غذایی کمک شایانی می کند .

8 ) تقویت یادگیری : مطالعات نشان میدهد که ماساژ هوشیاری را افزایش می دهد و زمانی که کودک هوشیارتر است , اطلاعات بیشتری را از محیط کسب و تثبیت میکند . و در یک مطالعه , کودکان 4 ماهه ای که ماساژ 8 دقیقه ای به آنها داده شد , نسبت به کودکانی که ماساژ دریافت نکرده بودند , پاسخ مطلوب تری به صدا و تصویر , از خود نشان دادند .

رابطه مستقیمی بین تحریکات لمسی پوست و هوش وجود دارد. کودکان در سال اول زندگی خود, هرچه تحریکات لمسی پوستی بیشتری دریافت کنند , رشد مغزی آنها نیز بیشتر خواهد بود . این مزیت ماساژ در مورد کودکان پیش دبستانی نیز کاربرد دارد و باعث ارتقا عملکرد آنها میشود .

9 ) تقویت مهارت های حرکتی ظریف و درشت : به دلیل تاثیری که ماساژ برسیستم عصبی دارد , به ارتقا عملکرد عضلات نیز کمک می کند . 

10 ) تقویت قدرت عضلات : ماساژ به عنوان یک ورزش غیر فعال , با افزایش گردش خون و تغذیه بافت ها , باعث ارتقا قدرت عضلانی میشود . 

11 ) افزایش انعطاف پذیری مفاصل : تکنیک های کششی و حرکتی در ماساژ , سبب افزایش دامنه حرکتی در مفاصل میشود.

12 ) کاهش شدت برخی علائم در بیماری ها : این ویژگی ماساژ به عنوان ماساژ درمانی در اختلالات کودکان بسیار حائز اهمیت است .